Er moet nog veel gebeuren om een forse uitbreiding van het aantal hectare voedselbossen in Brabant mogelijk te maken. Met dit vervolgproject willen we daarom ’de boer op‘ en meer agrariërs laten kennismaken met de kansen die voedselbossen bieden voor het natuurinclusiever maken van hun bedrijf en het creëren van nieuwe verdienmodellen. Dit in het bijzonder in de overgangszones rondom bestaande en nieuwe natuur (N2000 en natte natuurparels).

Waarom voedselbossen?

Voedselbossen zijn een belangrijk onderdeel van een duurzaam toekomstperspectief voor de agrarische sector. Brabant heeft met voedselbossen een koploperspositie in Nederland. Het Koepelplan Voedselbossen heeft aan deze groei bijgedragen door het opdoen van kennis en het samenbrengen van koplopers in een lerend netwerk. De voortzetting hiervan draagt onder meer bij aan de doelstellingen van Brabant om de meest duurzame landbouw en voedselproductie in Europa te hebben. Momenteel zijn er zo’n 200 initiatieven in Brabant bezig met de aanleg of exploitatie van een voedselbos. Dit komt neer op meer dan 250 hectare, wat een mooie eerste stap is.

Voedselbos als een van de oplossingen voor steeds meer (provinciale) opgaven

Brabant kent een diversiteit aan opgaven, waaronder het meer natuurinclusief maken van de landbouw, behoud en herstel van de biodiversiteit, tijdig realiseren van de natuuropgave, klimaatbestendig maken van Brabant, behoud van het landschap en het vastleggen van koolstof. Voedselbossen kunnen een bijdrage leveren aan al deze aspecten. En daarnaast kunnen ze als onderdeel van de agrarische bedrijfsvoering ook zorgen voor het versterken van de boer-burgerverbinding. Met het vervolg van het Koepelplan Voedselbossen zorgt de provincie voor een verdere groei in enthousiasme en aantal hectares voedselbossen in Brabant.

Kansen en uitdagingen

Meer ambassadeurs en goede voorbeelden kunnen een inspiratiebron zijn voor agrariërs, waardoor ze op laagdrempelige wijze kennismaken met deze nieuwe vorm van landbouw met bomen en er zelf mee aan de slag gaan. De agrariërs hebben de meeste grond in Brabant. Als we hen mee kunnen krijgen om te starten met Voedselbossen, kunnen we grotere slagen maken om de Brabantse landbouw meer natuurinclusief te maken. Extra aandacht is nodig, omdat het starten met een voedselbos bij agrariërs vaak gepaard gaat met de nodige drempels. Allereerst zijn veel agrariërs er nog onbekend mee. Bovendien zijn de investeringskosten voor de aanleg van een voedselbos relatief hoog, terwijl pas na enkele jaren de opbrengsten volgen. Er zijn daardoor nog vraagtekens rondom het verdienmodel. Dit is een belangrijk punt van aandacht in het vervolg. In ieder geval is de agrarische sector hard nodig om deze transitie te laten slagen.

Meer agrarisch ondernemers interesseren

Brabants Bodem, een samenwerking van landbouw- en natuurorganisaties en overheden waaronder de provincie, investeert in Van Gogh Nationaal Park in de aanleg van meer dan vijf hectare voedselbos bij zes agrariërs. Jan Melis is één van de ondernemers die hieraan meedoet: “Tot voor kort werd het voedselbos vooral gezien als iets voor particulieren. Nu stappen ook boeren in. Ze integreren het voedselbos in hun bedrijfsvoering – ook boeren die nog niet biologisch aan de slag waren. Het mooie van deze ontwikkeling is dat we nu letterlijk en figuurlijk meters kunnen maken.” Bekijk voor meer informatie over voedselbossen ook de kennisbank voedselbossen van de Brabantse Milieufederatie. Het interview met  Jan Melis lees je hier.