Met Dutch Quinoa Group breekt Rens Kuijten een lans voor producten van eigen bodem. Zij zetten ’s lands eerste quinoa-keten op. Hollandse quinoa verspreidt zich nu in rap tempo over de wereld en draagt bij aan oplossingen voor het wereldvoedselprobleem. Daarmee winnen ze de Agrofoodpluim!

Bevlogen vertelt Rens Kuijten hoe hij op het idee kwam om quinoa naar Nederland te halen. “Toen ik rond 2001 nog in de maatschap van het melkveebedrijf van mijn familie in Sterksel zat, deed ik onderzoek naar nieuwe voedergewassen. Wat past er in het bouwplan en biedt toegevoegde waarde voor de bodemkwaliteit en het melkvee? Ik stuitte op quinoa en een test liet zien dat het sterke gewas het goed deed op de zandgrond, goed tegen droogte kon en een hoge eiwitkwaliteit had en weinig gewasbeschermingsmiddelen behoefde. Hoewel het toen niet genoeg opbracht, bleef dit wel in het achterhoofd zitten.”

Kuijtens interesse in voeding en gezondheid ontwikkelde zich tot op het punt van een baan in de veterinaire farmacie tot uiteindelijk een Nuffield farming scholarship. Na zich jarenlang te hebben verdiept in de materie, nam hij een sabbatical om de wereld over te reizen. Daarmee bouwde hij een netwerk, bestudeerde de quinoageschiedenis en onderzocht een quinoaketen in Nederland haalbaar was.

Weerbarstig gewas, voedzaam eindproduct

Quinoa blijkt een ijzersterk gewas. Het kan goed tegen droogte en is zouttolerant, waardoor de beschikbaarheid van zoet water geen voorwaarde vormt om het te kunnen telen. Daarnaast bevat quinoa enorm hoge voedingswaarden, vergelijkbaar met dierlijke eiwitten. Peulvruchten hebben bijvoorbeeld wél moeite met verzilting in de bodem.

De Universiteit in Wageningen was al sinds de jaren ’90 bezig met onderzoeken naar quinoa. In samenwerking met o.a. Kuijten kwam er meer aandacht: “Ik geloofde in he marktpotentiëel. Quinoa is een pseudo-graan die kampioen is in voedingswaarden. Hoe kun je onze landbouw een betere PR bezorgen door deze kampioen hier te laten produceren?”

De teler als ambassadeur

En zo geschiedde. Het internationale jaar van quinoa in 2013 en de wereldwijde consumptie gaven de interesse vanuit markt en landbouw zeker een boost. Eind 2013 ontmoette Kuijten zijn huidige compagnon, werkten ze een plan uit met de WUR én vonden 13 telers die de gok wel durffden wagen. “dat was een flink risico,” vertelt Kuijten, “Er was nog nooit quinoa geteeld op praktijkschaal in Nederland. Maar onze kans was dat de quinoaketen nog niet bestond. Deze konden we inrichten passend bij onze eigen idealen.” In 2014 werd de eerste 60.000 kg Hollandse quinoa geteeld, en in 2017 bracht het zo’n 300.000 kg op. Inmiddels zijn er 40 telers betrokken en staan er talloze landbouwers op de wachtlijst. Dutch Quinoa Group richtte productlabel Lola Quinoa op en levert die aan ligt in supermarkten als Albert Heijn en groothandels als Sligro. Ook zijn restaurantketens klant, met La Place als pionier eind 2015.

Klik op de foto om het filmpje over Dutch Quinoa Group te bekijken. 

“Met Lola Quinoa en een korte keten kunnen we een verhaal vertellen, en hopen we de kloof tussen boer en burger kleiner te maken.” vertelt Kuijten. Elk product van Lola Quinoa is dan ook via de streepjescode terug te herleiden naar de landbouwer die het geproduceerd heeft. De landbouwers worden met zorg geselecteerd en fungeren als ambassadeurs voor het bedrijf. Door de feedback van de consument te vertalen naar de teelt, en andersom transparant te kunnen uitleggen waar het product vandaan komt, ontstaat er synergie volgens Kuijten. Ook telers reageren enthousiast: “Ze krijgen positieve reacties, en quinoa is een toekomstbestendig product: het past in een duurzaam landbouwsysteem, is goed voor de bodem en levert een betere prijs dan de graanteelt. Het is goed voor landbouwer én consument.”

Kennis als exportproduct

Een uitdagend doel is om het Europese marktaandeel van quinoa, wat nu voor 90% bestaat uit geëxporteerde Zuid-Amerikaanse quinoa, te veroveren. Het merendeel van de Nederlandse quinoa blijft dan ook in ons land, maar de kennis gaat internationaal. Er lopen testen in o.a. Turkije, Equador en Nieuw-Zeeland. “Dat is de volgende stap in onze missie. Met de WUR kunnen we Nederland als onderzoeksland neerzetten: onze quinoarassen maken lokale ketens in verschillende klimaten over de hele wereld mogelijk. Zo krijgen meer mensen toegang tot vers, gezond, lokaal geteeld voedsel.”

Wisselwerking consument-productie

Die bewustwording van waar ons voedsel nu écht vandaan komt, dat is een van de ambities die Kuijten keer op keer benadrukt. Het bedrijf probeert maatschappelijk draagvlak te creëren voor niet alleen de lokaal geteelde quinoa, maar ook voor meer bewustzijn voor de hoge standaard die de Nederlandse landbouw kent. “We zijn een importland van oudsher – wat goed is, zo lang dat duurzaam is. Toch bestaan hier de hoogste standaarden op het gebied van voedselkwaliteit, productie en milieu. De handels- en doorvoerfunctie kan samengaan met een omarmde lokale productie. Ik wil daar onder consumenten aandacht voor creëren, en denk dat dat met ons product goed kan. Ik wil de burger trots maken op de Nederlandse landbouw.”

Samenwerken in de hele keten

Anne-Marie Spierings (gedeputeerde provincie Noord-Brabant) reikt de maandelijkse Agrofoodpluim uit aan innovatieve ondernemers: “Deze ondernemers gaan met passie voor gezonde en duurzame voeding. Ze hebben als startup een eigen keten opgebouwd. Door deze samenwerking in de keten verdienen boeren nu en in de toekomst een eerlijke boterham aan de teelt van quinoa. Nu profileren ze Brabant én Nederland door hun kennis in het buitenland in te zetten. Dat inspireert enorm.”

Toekomstdromen

Dutch Quinoa Group staat voor de uitdaging om de Nederlandse markt te veroveren. De opbrengst per hectare is zo’n 10-20% gegroeid, de kwaliteit neemt toe, de verkoop ook en het aantal klanten groeit terwijl de markt zelf uitdagend is geweest. Ook de beweging rond voedselbewustzijn en verspilling helpt. “het duurt een generatie voordat iedereen om is. Maar de grilligheid is een uitdaging. Ik vind het leuk om aan het begin te staan en zo geschiedenis te schrijven.”