Begin jaren ’90 kreeg Carlos Faes de opdracht om de Fruittuin van Philips uit het slop te trekken. Twintig jaar later kwam de ommekeer: vandaag de dag is de Fruittuin een begrip in en om Eindhoven en verkleint de afstand tussen consument en producent. Zij krijgen de Agrofoodpluim in juli!

Carlos en Anneke Faes hebben een flinke ommezwaai weten te creëren voor de Philips Fruittuin. “Toen ik in 1991 startte, draaide het fruitbedrijf al meer dan tien jaar verlies. Het bedrijf is in 1929 gestart met twee doelstellingen: als werkverschaffingsproject, maar ook om de Philips-medewerkers van goed en gezond fruit te voorzien. Toen Philips in de jaren ’70 en ’80 via grote cateraars moest inkopen, raakte de Fruittuin zijn belangrijkste afnemer kwijt. Er was wel verkoop aan particulieren, maar de grootste inkomstenbron was de veiling. Dat bracht te weinig op.”

De kloof tussen consument en boer verkleinen

Anneke Faes onderzocht voor haar studie vrijetijdswetenschappen wat er bij Philips aan ontspanning gedaan werd. De conclusie: de Fruittuin liep als rode draad door het sociale aspect van het bedrijf. “Daar moesten we iets mee doen,” vertelt Carlos Faes, “We wilden de Philips Fruittuin teruggeven aan de Eindhovenaren. Na drie jaar werken aan het businessplan kwamen we tot de conclusie dat we de kloof tussen consument en voedselproducent kleiner wilden maken.”

Dat is dan ook de missie van de Philips Fruittuin geworden, en dat is vandaag de dag een succes. Dat succes is een combinatie van vier verdienmodellen. “In de boomgaard telen we appels, peren en pruimen. Via de eigen Landwinkel worden deze rechtstreeks verkocht aan de consument en afgezet als kantoorfruit bij bedrijven in de buurt. Tijdens de appelplukdagen in september kan er fruit. In de Landwinkel zijn verse producten uit eigen boomgaard of van collega-producenten uit de regio te koop, zoals kaas en klein fruit. “Op een gegeven moment vroegen bezoekers wel heel vaak: waarom kunnen we hier niet iets eten?” Toen hebben we het pannenkoekenrestaurant de Proeftuin opgezet, en dat was een overweldigend succes. Tot slot werd bezoekerscentrum de Pit toegevoegd, waar evenementen worden georganiseerd.

Klik op de foto om het filmpje over Philips Fruittuin te bekijken.

Synergie met bewoners en stakeholders

Het bedrijf heeft zich in stappen ontwikkeld, met telkens een nieuw verdienmodel toe te voegen. Die stapjes hebben geleid tot veel synergie, zegt Faes. “Zowel binnen als buiten het bedrijf. We werken veel samen met collega-ondernemers en andere stakeholders uit de regio.” Dat uit zich op verschillende manieren. Niet alleen in de producten die in de Landwinkel worden verkocht, maar zo zit Faes ook in het bestuur van Brainport Park en heeft hij goede contacten met de gemeente Eindhoven. “Met Brainport Park werken we samen om een drukker wordend gebied aantrekkelijk te houden voor iedereen. Het is halen en brengen, en als dat in evenwicht is kun je door. Samenwerking is misschien wel de allerbelangrijkste factor van ons succes. Door samen te werken en elkaar iets te gunnen wordt een verbinding gemaakt die iedereen goeddoet.”

Natuurlijk evenwicht en energieneutraal

Eindhoven groeit als kool: als kenniscentrum, bestemming, en economische metropool en broedplaats. Faes vindt het belangrijk dat Eindhovenaren kunnen blijven genieten van de natuur: “Eindhoven wordt straks zó groot, dat dat nog belangrijk wordt. Wij willen een soort groene long creëren met Brainport Park.” Ook werkt Philips Fruittuin biologische voor zover dat kan, maar zonder keurmerk. “We hebben een goede biotoop en evenwicht in de boomgaard. Zolang dat kan, werken we biologisch. We hebben een systeem ontwikkeld om uitsluitend in te grijpen met synthetische hulpstoffen als het niet anders kan. We blijven duurzaam, het product is onderscheidend én we hebben een eigen afzet. Dat is uniek.” Ook heeft het bedrijf energieneutrale panden die gebruik maken van zo’n 240 zonnepanelen, warmtepompen en aardkoeling.

Educatie loopt als rode draad door alle activiteiten. In de Fruittuin kunnen kinderen educatieve speurtochten doen en leren voer eten, maar ook ten de appeloogst mislukte pakten de ondernemers de gelegenheid aan om te vertellen waarom het misging. Ook voor volwassenen en de zakelijke markt wordt gedaan aan voorlichting over de omgeving in de Pit. Mensen doen inspiratie op in een rustige omgeving, en leren over de groene corridor tussen Eindhoven stad en Oirschot. In de toekomst wil Faes meer ketens dan dat van fruit inzichtelijk maken: “We hebben nu de Kipcaravan staan, waar de eitjes vandaan komen. Ik zou nog we een vers vleesconcept in de winkel willen, van dieren die hier of in de buurt op natuurlijke wijze worden gehouden. Mét educatief verhaal, natuurlijk! Daar is het bedrijf denk ik wel rijp voor.”

Samenwerking als succesfactor

Het allerbelangrijkste is misschien wel dat Philips Fruittuin zichzelf als onderdeel van de omgeving beschouwt en behandelt. De ondernemers kijken niet alleen naar het bedrijf zelf, maar ook wat ze voor deze omgeving kunnen doen. “Dat is misschien wel het belangrijkste factor tot ons succes: door samen te werken met andere boeren en stakeholders is er een synergie in het gebied ontwikkeld. Elkaar iets gunnen: daar plukken we allemaal de vruchten van.”