De 140 tweedejaars studenten van de opleidingen Management van de Leefomgeving, Milieukunde en Veehouderij & Management van de Leefomgeving van HAS green academy kwamen samen om hun visies en zorgen over de toekomst van ons landbouw- en voedselsysteem te delen met diverse bestuurders. Onder hen waren Alex Alex Datema (directeur Food & Agri van de Rabobank), Marc Oudenhoven (gedeputeerde provincie Noord-Brabant), Wim Bens (Bestuursvoorzitter ZLTO) en Femke Dingemans (Directeur-Bestuurder BMF). Hoogtepunt van de middag vormde het voorlezen van vier brieven door de studenten aan de bestuurders waarin zij hun visies gaven over de huidige ontwikkelingen en mogelijke toekomstscenario’s.   

Inspirerende middag 

De middag werd afgetrapt door Kees van Vuuren en Froukje Kooter, docenten aan HAS green academy, die het traject ‘Iets met boeren’ hebben begeleid. Zij constateerden dat de studenten met passie en bezorgdheid over de toekomst spraken.

Gedurende de middag werden de vier geselecteerde brieven voorgelezen door de studenten. De brieven belichten verschillende aspecten van het Brabantse landschap en voedselsysteem, en benadrukken het belang van samenwerking en dialoog. Alex Datema reageerde op de brieven en ging in gesprek met de studenten, wat leidde tot waardevolle inzichten. "De toekomst van de land- en tuinbouw ligt in de handen van de ondernemers van de toekomst. Die ondernemers zitten hier, vandaag, in de zaal. Die wil ik graag inspireren om te kiezen voor een toekomst in de voedselproductie en alles wat daarmee samenhangt" aldus Datema. 

Visie

Aan die oproep werd middels de brieven ruimschoots gehoor gegeven. Uit de inhoud van de brieven bleek duidelijk dat de studenten veelvuldig met elkaar en met hun docenten van gedachten hadden gewisseld en zich zeer bewust zijn van de huidige uitdagingen. Maar ook dat zij visie hebben en open staan voor veranderingen. Zo riep de eerste brief op tot samenwerking en dialoog tussen boeren en milieukundigen om een duurzame en rechtvaardige toekomst te creëren. In een andere brief werd een andere visie op toekomstbestendige landbouw in Nederland verwoord. Hierbij zouden duurzaamheid, biodiversiteit en dierenwelzijn centraal moeten staan. "Het is essentieel dat alle betrokkenen, van consumenten tot overheden, samenwerken om een transparante en bewuste voedselketen te creëren." aldus een student. 

Ook de derde brief pleitte voor een nieuwe balans: een toekomstbestendig Nederland waar landbouw en natuur samenkomen. "Zelfvoorzienendheid, lokale consumptie en eerlijke prijzen voor boeren zijn noodzakelijk voor een duurzame toekomst," zo werd benadrukt. De laatste brief ging in op de uitdagingen waarmee de veehouderij wordt geconfronteerd, zoals maatschappelijke verwachtingen en strengere regelgeving. "Goede communicatie tussen boeren en de overheid is essentieel om frustraties en verdeeldheid te verminderen. Innovatieve technologieën en financiële ondersteuning voor jonge ondernemers zijn cruciaal voor een toekomstbestendige landbouw”, zo werd in de brief benoemd.

Uit de brieven en dialogen sprak duidelijk ambitie en enthousiasme, maar ook zorgen over de uitdagingen waar de agrariërs zich nu en in de toekomst mee geconfronteerd zien. Alex Datema: “De pijn uit jullie brieven is voelbaar, die voel ik. De pijn van studenten die zich zorgen maken over de toekomst van het agrarische bedrijf dat misschien al heel lang in de familie is – mogen we er straks nog zijn? En de pijn van studenten die zich afvragen of dat landbouwsysteem nou wel zo goed is voor natuur en milieu - zijn we niet te laat?”

Panelgesprek met bestuurders 

Naast Alex Datema waren er gesprekken met Marc Oudenhoven, Wim Bens en Femke Dingemans. “Dit dialoogtraject laat zien hoe waardevol het is om studenten met verschillende achtergronden samen te laten nadenken over uitdagingen en kansen in de sector. Het heeft geholpen om beter inzicht te krijgen in elkaars werelden en daarmee begrip te kweken voor elkaars standpunten”, aldus gedeputeerde Marc Oudenhoven. “Dit is de basis voor samenwerken aan een toekomstbestendige landbouw- en voedselsector. Daarnaast laten de ideeën en oplossingen die de studenten aandragen zien hoe technologie, kringlooplandbouw en korte ketens kunnen bijdragen aan een duurzame voedselketen. Dit zijn precies de ontwikkelingen die we als provincie graag ondersteunen.”

Ook Dingemans was enthousiast en voegde toe: “We hebben als Nederland weer een échte voedselvisie nodig. Het kabinet moet helder maken welke kant ze op wil op het gebied van verduurzaming, landschap én verdienmodel voor de boer. Zo biedt ze boeren duidelijkheid en perspectief. Deze toekomstige bedrijfsopvolgers en professionals in de agrosector kunnen daar een belangrijke bijdrage aan leveren.” Bens sloot zich hierbij aan: “De belangenbehartiging van boeren en tuinders richt zich op de toekomst van het agrarisch bedrijfsleven. De input van deze jonge generatie is voor mij, als voorzitter van ZLTO, van onschatbare waarde.”  

De middag eindigde met een fotomoment waarbij studenten een koffertje met hun brieven overhandigden aan Alex Datema. Dit symbolische gebaar markeerde het einde van de slotbijeenkomst en het begin van een gezamenlijke inspanning van alle betrokken partijen om te werken aan een duurzaam voedselsysteem waarbij ecologie en economie in balans zijn.  

Gebundelde brieven 

De brieven van de studenten zijn beschikbaar en zeker de moeite van het lezen waard. De bundel bevat 18 brieven van studenten met diverse achtergronden, die hun gezamenlijke visies op de uitdagingen in ons landschap, landbouw- en voedselsysteem delen. Deze brieven roepen op tot actie en benadrukken het belang van samenwerking en toekomstgericht denken. Ze inspireren ons om nieuwe verbindingen te maken en samen te werken aan een gezonde en duurzame toekomst. De bundel weerspiegelt de waarden van HAS green academy: nieuwsgierigheid, ondernemerschap en een streven naar een vitale toekomst met gezonde voedselproductie in een gezonde leefomgeving. 

Bijdrage van de provincie Noord-Brabant 

De provincie Noord-Brabant heeft het traject "Iets met boeren" mede mogelijk gemaakt. Via dit traject en het onderwijsprogramma ‘Jouw Omgeving, Jouw Toekomst’ stimuleert de provincie samen met de onderwijsinstellingen de dialoog over het landbouw- en voedselsysteem in Noord-Brabant. Dit draagt bij aan een toekomst waarin jonge professionals, ondernemers en beleidsmakers samenwerken aan een duurzaam landbouw- en voedselsysteem.